0-6 yaş Dil gelişimi
İlk gülüş, ilk inci gibi bir diş ve ilk adım gibi, bebeğinizin ilk sözcükleri de unutamayacağınız bir andır. Bebeğinizin ilk anlaşılır sözcüklerini söylediği günü daima hatırlarsınız. Artık sizin anlayabileceğiniz bir dilde iletişim kurmaya, düşündüklerini ve isteklerini size anlatmaya başlamıştır. Bu durum için, yaş değişkenlik gösterse bile genellikle ilk sözcükler 10 ve 15 ay arası otaya çıkar. Bebeğiniz mırıldanırken sık sık "anne" ve "baba" sözcüklerini kullanır. Bunu doğal ortamda, bir kişiyi ya da bir nesneyi isimlendirdiğinde daha da emin olursunuz. Örneğin, banyosu için su sesi duyduğunda "ba" demesi gibi.
İlk sözcükleri, genellikle kendisi için önemli olan "anne", "baba" gibi insanlar ya da günlük çevrede sık kullanılan "top" vb. nesnelerdir. Daha sonra, isteklerini ifade eden ya da eylem içeren, "bay bay" ya da "attı" gibi, sözcüklere geçerler. İsteklerini yalnızca ağlayarak anlatabilen yeni doğmuş bir çocuğun; öyküler anlatan, istekleri olan, şakalar yapan ve birçok soru soran bir çocuğa dönüşmesi gerçekten de şaşırtıcıdır.
Doğumla 6 ay arası
o Şarkı ya da ninni söylerken, onun yüz mimiklerini taklit edin.
o Beslenme, altını değiştirme ve banyo saatlerini konuşma saatlerine dönüştürün.
o "ce" oyunları gibi oyunları oynayarak karşılıklı iletişimi geliştirin.
o İsmini söylediğinizde size bakmasını teşvik edin.
o İletişim çabasıyla çıkardığı bütün sesler için olumlu ifadeler kullanın. Örneğin: "Ne güzel gülüyorsun?" gibi.
6-12 ay arası
o Seslerin farkına vardıkça, (örneğin telefon çaldığında) ne olduğunu anlatın.
o Ne söylediğinizi anlaması için ona zaman tanıyın.
o Günlük aktivitelerinizi tanımlamak için aynı ifadeleri kullanın."Ayşe''nin banyosu", "yatma vakti" gibi.
o Nesneleri gösterip, doğal bir konuşma ortamında isimlendirin.
o Parmak oyunları oynayın.
o Kitaplarla tanıştırın; kitapta bulunan, basit ve günlük yaşantısında çok karşılaştığı nesneleri isimlendirin.
o 1-2Yaş
12 aylık dönemde hemen hemen tüm çocuklar ilk sözcüklerini söylerler. Ancak, bu çok değişken olabilir; kimileri bunu sekizinci ayda gerçekleştirirken, kimileri de 18 aylık döneme kadar bunu gerçekleştirememiş olabilir. Bu dönemde önemli olan, çocuğun seslerle değişik ton ve şiddette denemeler yapmasıdır. Bu dönem içinde çocuğunuz daha fazla oyun oynamaya başlayacak ve aynı şarkıyı ya da ninniyi defalarca dinlemekten zevk alacaktır. Bu sizin için çok sıkıcı olabilir, ama onun için önemlidir. Çocuğunuz, daha fazla sözcük öğrenmeye başlayacak ve bu sözcükler daha anlaşılır hale gelecektir
Aşağıda çocuğun dil gelişimine yardımcı olabilecek öneriler verilmiştir:
12-18 AY ARASI
o Çocuğunuzla iletişiminizde basit ve kısa cümleler kullanın.
o Doğal bir formda, ancak yavaş, anlaşılır ve açık konuşun.
o Çocuğunuzun sözcük kazanımı için, tercihli sözcüklerle soru yönelterek model olun. Örneğin; elma ya da muz ister misin? gibi.
o Oynayabileceği bazı oyuncakları sağlayın. Örneğin; oyuncak bir telefon, konuşma taklitleri yapabileceği en iyi oyuncaktır.
18-24 AY ARASI
o Yaptığınız aktiviteleri ve ne olduğunu anlatıp, tanımlayın.
o Birlikte bazı günlük aktiviteler yapın, böylece konuşacak çok şey olacaktır.
o Çocuğunuzun oyun içinde gerçek nesnelerle oynamasını teşvik edin, örneğin; gerçek yiyecekler kullanılan bir çay partisi gibi.
o Resimli olay ya da nesne kartlarıyla grup oyunları oynayın, bulmacalar çözün.
o Geçmişten, günümüzden ve gelecekten söz edin; bugün ne yaptınız, yarın büyükanne gelecek gibi.
o Eğer çocuğunuzun çıkarabildiği bir ses varsa (örneğin; baa), bu sesle başlayan ve çevresinde bulunan nesneleri öncelikle sözcük dağarcığına kazandırmayı hedefleyin. Örneğin; bardak gibi. Bu sözcüğü basit cümlelerde ve duruma uygun ifadelerin içinde kullanın.
o Hedeflediğiniz ve çıkarabildiği sese ilişkin sözcük kartları oluşturun. Bu kartlarla evin içinde çeşitli oyun ortamları hazırlayın. Karttaki sözcüğü göstererek ismini söyleyin. Sözcüğün nasıl söylendiğini duymasına yardımcı olun. Bazen ona da sorarak isimlendirmesini isteyin. Her ne şekilde isimlendirme yaparsa yapsın, doğru kabul edip, tekrar geri iletim sağlayın. Örneğin; Evet bu bir "bardak". Daha sonra /b/ sesiyle başlayan diğer karta geçin. Unutmayın, bu sadece bir oyundur, çocukları zorlamak ve terapist rolü oynamak çocuğunuz için gereksiz ve sakıncalı olacaktır. Kendi gelişim süreci içinde yalnızca onu desteklemeyi hedef alın.
2-3 Yaş
o 2-3 yaş döneminde, aileler çocuklarının kullandığı sözcüklerde bir "patlama" olduğunu görürler. Her durum için bir sözcükleri vardır ve sürekli "neden?" tipinde soru yöneltirler.
İlk gülüş, ilk inci gibi bir diş ve ilk adım gibi, bebeğinizin ilk sözcükleri de unutamayacağınız bir andır. Bebeğinizin ilk anlaşılır sözcüklerini söylediği günü daima hatırlarsınız. Artık sizin anlayabileceğiniz bir dilde iletişim kurmaya, düşündüklerini ve isteklerini size anlatmaya başlamıştır. Bu durum için, yaş değişkenlik gösterse bile genellikle ilk sözcükler 10 ve 15 ay arası otaya çıkar. Bebeğiniz mırıldanırken sık sık "anne" ve "baba" sözcüklerini kullanır. Bunu doğal ortamda, bir kişiyi ya da bir nesneyi isimlendirdiğinde daha da emin olursunuz. Örneğin, banyosu için su sesi duyduğunda "ba" demesi gibi.
İlk sözcükleri, genellikle kendisi için önemli olan "anne", "baba" gibi insanlar ya da günlük çevrede sık kullanılan "top" vb. nesnelerdir. Daha sonra, isteklerini ifade eden ya da eylem içeren, "bay bay" ya da "attı" gibi, sözcüklere geçerler. İsteklerini yalnızca ağlayarak anlatabilen yeni doğmuş bir çocuğun; öyküler anlatan, istekleri olan, şakalar yapan ve birçok soru soran bir çocuğa dönüşmesi gerçekten de şaşırtıcıdır.
Doğumla 6 ay arası
o Şarkı ya da ninni söylerken, onun yüz mimiklerini taklit edin.
o Beslenme, altını değiştirme ve banyo saatlerini konuşma saatlerine dönüştürün.
o "ce" oyunları gibi oyunları oynayarak karşılıklı iletişimi geliştirin.
o İsmini söylediğinizde size bakmasını teşvik edin.
o İletişim çabasıyla çıkardığı bütün sesler için olumlu ifadeler kullanın. Örneğin: "Ne güzel gülüyorsun?" gibi.
6-12 ay arası
o Seslerin farkına vardıkça, (örneğin telefon çaldığında) ne olduğunu anlatın.
o Ne söylediğinizi anlaması için ona zaman tanıyın.
o Günlük aktivitelerinizi tanımlamak için aynı ifadeleri kullanın."Ayşe''nin banyosu", "yatma vakti" gibi.
o Nesneleri gösterip, doğal bir konuşma ortamında isimlendirin.
o Parmak oyunları oynayın.
o Kitaplarla tanıştırın; kitapta bulunan, basit ve günlük yaşantısında çok karşılaştığı nesneleri isimlendirin.
o 1-2Yaş
12 aylık dönemde hemen hemen tüm çocuklar ilk sözcüklerini söylerler. Ancak, bu çok değişken olabilir; kimileri bunu sekizinci ayda gerçekleştirirken, kimileri de 18 aylık döneme kadar bunu gerçekleştirememiş olabilir. Bu dönemde önemli olan, çocuğun seslerle değişik ton ve şiddette denemeler yapmasıdır. Bu dönem içinde çocuğunuz daha fazla oyun oynamaya başlayacak ve aynı şarkıyı ya da ninniyi defalarca dinlemekten zevk alacaktır. Bu sizin için çok sıkıcı olabilir, ama onun için önemlidir. Çocuğunuz, daha fazla sözcük öğrenmeye başlayacak ve bu sözcükler daha anlaşılır hale gelecektir
Aşağıda çocuğun dil gelişimine yardımcı olabilecek öneriler verilmiştir:
12-18 AY ARASI
o Çocuğunuzla iletişiminizde basit ve kısa cümleler kullanın.
o Doğal bir formda, ancak yavaş, anlaşılır ve açık konuşun.
o Çocuğunuzun sözcük kazanımı için, tercihli sözcüklerle soru yönelterek model olun. Örneğin; elma ya da muz ister misin? gibi.
o Oynayabileceği bazı oyuncakları sağlayın. Örneğin; oyuncak bir telefon, konuşma taklitleri yapabileceği en iyi oyuncaktır.
18-24 AY ARASI
o Yaptığınız aktiviteleri ve ne olduğunu anlatıp, tanımlayın.
o Birlikte bazı günlük aktiviteler yapın, böylece konuşacak çok şey olacaktır.
o Çocuğunuzun oyun içinde gerçek nesnelerle oynamasını teşvik edin, örneğin; gerçek yiyecekler kullanılan bir çay partisi gibi.
o Resimli olay ya da nesne kartlarıyla grup oyunları oynayın, bulmacalar çözün.
o Geçmişten, günümüzden ve gelecekten söz edin; bugün ne yaptınız, yarın büyükanne gelecek gibi.
o Eğer çocuğunuzun çıkarabildiği bir ses varsa (örneğin; baa), bu sesle başlayan ve çevresinde bulunan nesneleri öncelikle sözcük dağarcığına kazandırmayı hedefleyin. Örneğin; bardak gibi. Bu sözcüğü basit cümlelerde ve duruma uygun ifadelerin içinde kullanın.
o Hedeflediğiniz ve çıkarabildiği sese ilişkin sözcük kartları oluşturun. Bu kartlarla evin içinde çeşitli oyun ortamları hazırlayın. Karttaki sözcüğü göstererek ismini söyleyin. Sözcüğün nasıl söylendiğini duymasına yardımcı olun. Bazen ona da sorarak isimlendirmesini isteyin. Her ne şekilde isimlendirme yaparsa yapsın, doğru kabul edip, tekrar geri iletim sağlayın. Örneğin; Evet bu bir "bardak". Daha sonra /b/ sesiyle başlayan diğer karta geçin. Unutmayın, bu sadece bir oyundur, çocukları zorlamak ve terapist rolü oynamak çocuğunuz için gereksiz ve sakıncalı olacaktır. Kendi gelişim süreci içinde yalnızca onu desteklemeyi hedef alın.
2-3 Yaş
o 2-3 yaş döneminde, aileler çocuklarının kullandığı sözcüklerde bir "patlama" olduğunu görürler. Her durum için bir sözcükleri vardır ve sürekli "neden?" tipinde soru yöneltirler.
- 3-5 Yaş
